Vorige week stond ik bij een woning aan de Ambachten, en de eigenaar vertelde dat zijn dak het altijd prima doet. “Zelfs die strenge winter van 2021 heeft hij overleefd,” zei hij trots. Maar toen ik omhoog keek, zag ik al drie nokvorsten die loszitten. Dat is het gevaarlijke aan schade door sneeuw en vorst Someren: je ziet het vaak pas als het te laat is. En met de winters die we tegenwoordig krijgen, die ene dag vriest het dat het kraakt, de volgende dag regent het pijpenstelen, krijgen onze Somerense daken steeds meer te verduren.
Volgens mij denken veel mensen hier in Someren dat winterschade vooral een probleem is voor oude huizen. Maar ik zie net zo vaak problemen bij nieuwere woningen in Loove of Someren-Eind Centrum. Het gaat niet zozeer om de leeftijd van je dak, maar om hoe goed het voorbereid is op wat de winter brengt.
Waarom Somerense daken kwetsbaar zijn
We zitten hier tussen Weert en Helmond, vlak bij de A67 bij Lierop. Die ligging zorgt ervoor dat we vaak de volle laag krijgen van zuidwestenwinden, vooral tussen oktober en maart. En die wind brengt vocht mee. Veel vocht. Gemiddeld zo’n 750 millimeter neerslag per jaar, met juli als natste maand met 105 millimeter.
Wat gebeurt er nou met al dat vocht als het gaat vriezen? Het trekt in kleine scheurtjes van je dakpannen. Water zet uit met ongeveer 9% als het bevriest. Elke keer dat het dooit en weer vriest, en dat gebeurt hier in de winter zo’n 15 tot 20 keer per seizoen, worden die scheurtjes een beetje groter. Na een paar winters heb je ineens pannen die barsten of loslaten.
Jurriaan uit het Buitengebied Someren belde me vorig jaar februari. “Ik heb een paar pannen op mijn oprit gevonden na die storm,” vertelde hij. Toen ik ging kijken, waren het niet zomaar een paar pannen. De hele noordkant van zijn dak had te maken gehad met vorstwerking. Die pannen waren poreus geworden door jaren van vocht en vorst. We hebben toen meteen ingegrepen met een gratis inspectie, want als je dit laat zitten, krijg je binnen een jaar lekkages in je zolder.
De drie grootste winterbedreigingen
Nokvorsten die loslaten
Nokvorsten zijn vaak het eerste wat kapot gaat. Die zitten met cement op je dak, en dat cement wordt na 25 tot 40 jaar poreus. Bij de Hervormde Kerk in Someren Centrum zie je dat mooi: dat gebouw heeft natuurlijk heel andere nokvorsten dan een gewone woning, maar het principe is hetzelfde. Cement wordt bros, water komt ertussen, het vriest, en voor je het weet ligt je nokvorst in de tuin.
Ik gebruik tegenwoordig flexibele dakmortel, flexim heet dat. Die kan meebewegen met temperatuurwisselingen zonder te scheuren. Moet je wel in lagen van 3 tot 5 centimeter dik aanbrengen, anders werkt het niet goed genoeg.
Verstopte dakgoten
Dit is echt iets waar ik mijn klanten altijd voor waarschuw: dakgoten lijken onschuldig, maar ze kunnen enorme schade veroorzaken. In oktober vallen de bladeren, en voor je het weet zit je dakgoot helemaal vol. Dan komt de eerste nachtvorst, het water in de goot kan niet weg, het bevriest, en die ijsmassa zet uit.
Ik heb het vaker gezien dat complete dakgoten losraken van de gevel door bevroren water. En sinds 2015 vergoeden veel verzekeraars verstopte dakgoten niet meer, dus je draait zelf op voor de kosten. Tussen haakjes, een gratis adviesgesprek kan je hier veel ellende besparen.
Sneeuwbelasting op platte daken
In Someren hebben we niet zoveel platte daken bij woningen, maar bij bedrijfspanden aan de Ambachten zie je ze wel. Volgens de Nederlandse normen moet je rekenen op een sneeuwlaag van 35 centimeter, wat neerkomt op 70 kilo per vierkante meter. Dat klinkt misschien niet veel, maar voor een plat dak van 100 vierkante meter praat je over 7000 kilo.
Het gevaarlijke is wateraccumulatie. Als je hemelwaterafvoer verstopt raakt en je dak doorbuigt onder het gewicht, verzamelt er steeds meer water op het laagste punt. Dat kan snel uit de hand lopen.
Wat je zelf kunt doen in oktober
Oktober is dé maand om je dak winterklaar te maken. De bomen verliezen hun bladeren, maar het vriest nog niet, dus je kunt nog goed werken.
Dakgoten schoonmaken
Pak een ladder, trek werkhandschoenen aan, en haal alle bladeren en troep uit je goten. Let ook op de hemelwaterafvoeren, die moeten helemaal vrij zijn. Ik zie vaak dat mensen de goot schoonmaken maar vergeten te checken of het water ook echt wegloopt.
Visuele inspectie vanaf de grond
Je hoeft niet per se op je dak te klimmen. Met een verrekijker kun je vanaf de grond al veel zien. Let op verschoven pannen, scheuren in het cement van je nokvorsten, en verkleuringen die op vocht wijzen. Bij woningen met een WOZ-waarde rond de €436.000, wat hier in Someren vrij gemiddeld is, wil je natuurlijk niet dat je dak je vermogen aantast.
Mos en algen verwijderen
Mos houdt vocht vast als een spons. Als dat vocht bevriest, kan het je dakpannen beschadigen. Gebruik biologische reinigingsmiddelen, geen hogedrukspuit. Die hogedruk beschadigt de beschermlaag van je pannen, en dan krijg je juist meer problemen.
Trouwens, als je twijfelt of je het zelf kunt, bel dan gewoon. We komen zonder voorrijkosten langs voor een inspectie. Liever dat we even checken of alles goed zit, dan dat je in januari met een lekkage zit.
Professionele winterbescherming
Dakgootverwarming
Dit is een systeem dat ik steeds vaker installeer, vooral bij woningen in Someren-Eind Centrum waar veel schaduw is. Het zijn zelfregulerende warmtekabels die je in de dakgoot legt. Die activeren automatisch bij temperaturen onder 5 graden en passen hun warmte aan op basis van hoe koud het is.
Klinkt misschien als overkill, maar het voorkomt ijsdammen en zorgt ervoor dat smeltwater altijd kan wegstromen. Scheelt je op termijn een hoop gedoe.
Nokvorsten vervangen
Als je nokvorsten ouder zijn dan 30 jaar, is oktober het moment om ze te laten checken. Ik gebruik tegenwoordig die flexibele mortel waar ik het eerder over had. Die gaat mee met de bewegingen van je dak en scheurt niet bij vorst.
Het kost wat meer dan gewoon cement, maar je hebt er wel 15 tot 20 jaar geen omkijken naar. En we geven er 10 jaar garantie op, dus je weet waar je aan toe bent.
Preventieve pannenvervanging
Vooral aan de noordkant van je dak, waar de zon minder komt en het vocht langer blijft staan, worden pannen sneller poreus. Bij oudere daken, denk aan die karakteristieke woningen rond de voormalige Stoomzuivelfabriek, zie ik vaak dat de noordzijde veel eerder vervanging nodig heeft dan de zuidzijde.
We kunnen selectief die noordelijke pannen vervangen voordat ze problemen geven. Dat is goedkoper dan wachten tot je hele dak aan vervanging toe is.
Materialen die winterharde zijn
Voor platte daken zweer ik bij EPDM-rubber. Dat spul blijft flexibel tot min 45 graden. Het kan uitzetten en krimpen zonder te scheuren, wat precies is wat je nodig hebt bij onze winters met die constante temperatuurwisselingen.
Voor pannendaken hangt het af van wat je hebt. Oudhollandse pannen zijn mooi, maar wel gevoelig voor vorst als ze oud zijn. Moderne betonpannen zijn vaak beter bestand tegen vorst, maar ook daar moet je op letten dat de toplaag intact blijft.
Bitumen met APP- of SBS-modificaties is ook een goede optie voor platte daken. Die nieuwe types zijn tot 30% lichter dan traditioneel bitumen, wat de belasting op je constructie vermindert. Handig als je een lichtere dakconstructie hebt.
Wat te doen bij sneeuw
We krijgen hier in Someren niet elk jaar veel sneeuw, maar als het komt, kan het flink zijn. Bij meer dan 20 centimeter sneeuw op een plat dak moet je opletten, vooral als je een lichte constructie hebt.
Verwijder sneeuw voorzichtig met een zachte bezem of sneeuwschuiver met rubberen rand. Geen scherpe voorwerpen gebruiken, want dan beschadig je je dakbedekking. En probeer het gelijkmatig te verdelen, niet alle sneeuw aan één kant laten liggen.
Bij hellende daken laat je de sneeuw meestal gewoon liggen. Die glijdt er vanzelf af als het dooit. Let wel op dat er geen ijsdammen ontstaan aan de dakrand, want dat wijst op warmteverlies door slechte isolatie.
Veelvoorkomende misvattingen
“Mijn dak is pas 10 jaar oud, die heeft geen onderhoud nodig”
Dat hoor ik vaak in Loove, waar veel nieuwere woningen staan. Maar ook nieuwe daken hebben winterpreventie nodig. Moderne lichtgewicht constructies zijn juist gevoeliger voor sneeuwbelasting dan die oude zware daken van vroeger.
“Vorstschade wordt toch vergoed door de verzekering?”
Alleen als je kunt aantonen dat je goed onderhoud hebt gepleegd. Verzekeraars sluiten schade door achterstallig onderhoud uit. Dus bewaar je facturen en documenteer je onderhoudswerkzaamheden. Dat scheelt je later veel gedoe.
“Ik zie niks, dus er is niks mis”
Vorstschade begint vaak van binnenuit. Check regelmatig je zolder op vochtplekken of verkleuring van het hout. Dat zijn vaak de eerste tekenen dat er iets niet klopt.
Wanneer een professional inschakelen
Sommige dingen kun je zelf doen, andere kun je beter overlaten aan iemand met ervaring. Als je twijfelt of je nokvorsten nog goed zitten, of als je vochtplekken op je zolder ziet, bel dan. We komen vrijblijvend langs voor een offerte.
Ook als je dakgoten regelmatig overstromen, zelfs nadat je ze hebt schoongemaakt, kan er iets structureels mis zijn met de afschot of de afvoercapaciteit. Dat kun je niet zelf oplossen.
En natuurlijk: als je pannen op de grond vindt na een storm, meteen bellen. Want als één pan los is gekomen, zijn er vaak meer die op het punt staan om te vallen.
Kosten en planning
Een goede wintervoorbereiding hoeft niet duur te zijn. Dakgoten schoonmaken kost een paar uur werk. Nokvorsten laten checken en eventueel repareren kost een paar honderd euro, afhankelijk van hoeveel werk er is.
Volledige nokvorstvervanging met flexibele mortel ligt tussen de €35 en €50 per strekkende meter. Voor een gemiddelde woning in Someren met een WOZ-waarde van €436.000 praat je over een dak van zo’n 15 meter nok, dus tussen de €500 en €750.
Preventieve pannenvervanging aan de noordzijde kost ongeveer €45 tot €65 per vierkante meter, afhankelijk van het type pannen. Maar dat is altijd goedkoper dan wachten tot je hele dak lekt en je ook nog eens waterschade binnen hebt.
Plan dit werk in september of oktober. Later in het seizoen wordt het kouder en kunnen we niet meer goed werken met mortel en lijm. En in november is iedereen druk, dus dan moet je langer wachten.
Praktische tips voor Somerense woningen
Hier in Someren hebben we te maken met die dominante zuidwestenwind. Dat betekent dat de west- en noordwestkant van je dak het meeste vocht krijgt. Let daar extra op bij je inspecties.
Woningen in het Buitengebied Someren of Buitengebied Someren-Heide staan vaak vrijer en krijgen meer wind. Die extra windbelasting kan pannen lostrekken, vooral als de stormen tussen oktober en maart op hun hevigst zijn. Check na elke stevige storm even of alles nog goed zit.
In Someren Centrum, vooral rond de Hervormde Kerk, staan woningen dichter op elkaar. Daar heb je meer schaduw en blijft vocht langer hangen. Extra aandacht voor mos en algen is daar belangrijk.
En nog iets: met gemiddeld 4 tot 6 Beaufort wind hier, en windvlagen die rond hoge gebouwen nog sterker kunnen zijn, zijn goed vastgezette nokvorsten en pannen essentieel. Ik zie regelmatig dat bij vrijstaande woningen in de nieuwere wijken de windbelasting wordt onderschat.
Moderne ontwikkelingen
Er komt steeds meer nieuwe technologie beschikbaar. Sensorsystemen die vochtinfiltratie detecteren voordat je het ziet. Slimme dakgoten die je waarschuwen als ze verstopt raken. Dat soort dingen.
Voor de meeste woningen hier in Someren is dat nog niet nodig, volgens mij. Maar voor grotere panden of als je vaak weg bent, kan het handig zijn. Je krijgt dan een melding op je telefoon als er iets mis is, nog voordat er echte schade ontstaat.
Ook interessant zijn die nieuwe retentiedaken die water kunnen bergen. Die worden gestimuleerd door de gemeente, en ze combineren waterberging met vorstbescherming door gecontroleerde afvoer. Handig als je toch je dak moet vervangen en meteen wat aan wateroverlast wilt doen.
Laatste advies voor dit seizoen
We zitten nu in oktober 2025, dus dit is echt het moment om actie te ondernemen. Over een maand kan het al vriezen, en dan is het te laat voor preventief werk.
Maak een rondje langs je huis. Check je dakgoten, kijk omhoog naar je dak, en let op je zolder of er geen vochtvlekken zijn. Als je iets ziet dat niet klopt, of als je gewoon niet zeker weet of alles goed zit, bel ons voor een gratis inspectie.
Ik werk hier al meer dan 15 jaar in Someren en omgeving, en wat ik steeds weer zie is dat mensen te lang wachten. Dan komt de winter, dan komt de schade, en dan zijn de kosten drie keer zo hoog als wanneer je het van tevoren had aangepakt.
Dus neem die paar uur tijd dit weekend. Haal je dakgoten schoon, check je dak, en zorg dat je winterklaar bent. Je dak beschermt jou en je gezin, zorg jij voor je dak.
